Co to jest rachunek cesyjny?

Usługa faktoringu poprawia płynność finansową firm i zmniejsza ryzyko pojawienia się zatorów płatniczych. Obowiązkowym elementem usługi faktoringu jest cesja wierzytelności. W tym artykule znajdziesz informacje o rachunku cesyjnym i cesji wierzytelności w kontekście faktoringu.

Czym jest rachunek cesyjny?

Banki prowadzą rachunki, które służą do rozliczeń związanych ze sprzedażą towarów, usług oraz nabywanych przez nie wierzytelności pieniężnych, a także do świadczenia usług finansowych i działalności faktoringowej. Nie są to rachunki rozliczeniowe w rozumieniu ustawy o prawie bankowym, natomiast numery tych rachunków mogą być wskazywane na fakturach wystawianych przez bank lub jako rachunek do zapłaty np. z tytułu realizowanego przelewu wierzytelności.

Do czego służy rachunek cesyjny?

Rachunek cesyjny jest wykorzystywany jako rachunek gospodarki własnej banku. Ministerstwo Finansów w Objaśnieniach podatkowych z dnia 20 grudnia 2019 r. „Wykaz podatników VAT” wskazuje, że za takie należy rozumieć w szczególności rachunki:

• wykorzystywane przez bank do dokonywania rozliczeń własnych, związanych ze sprzedażą towarów i usług;
• wykorzystywane przez bank do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez niego wierzytelności pieniężnych (cesje wierzytelności);
• których właścicielem jest bank;
• do których nie ma zawartych umów prowadzenia rachunku bankowego (bank prowadzi dany rachunek sam dla siebie).

Instytucje finansowe (bank) używają rachunków gospodarki własnej nie tylko do nabywania wierzytelności (faktoring), ale także:

• do udzielania kredytów i obsługi ustanowionych zabezpieczeń w formie przelewu praw;
• w usłudze inkasa weksli;
• do wystawiania i rozliczania akredytyw eksportowych.

Rachunki gospodarki własnej banków nie będą uwzględnione w Wykazie, chyba że zostaną zgłoszone jako rachunki rozliczeniowe w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe i będą wykorzystywane do rozliczeń związanych z ich działalnością własną.

Banki prowadzą tzw. rachunki cesyjne służące do przeprowadzania rozliczeń z tytułu nabywanych przez nie wierzytelności pieniężnych, w szczególności w zakresie ich działalności faktoringowej (na mocy art. 14 ust. 2h ustawy o PIT i art. 12 ust. 4i ustawy o CIT). Te rachunki nie będą zamieszczane w Wykazie.

Obowiązek informacyjny o przelewie na rachunek cesyjny

Podatnicy dokonujący płatności na rachunki gospodarki własnej i tzw. rachunki cesyjne banków powinni być stosownie poinformowani przez banki lub podmioty wystawiające faktury o szczególnym rodzaju rachunku, na który będą dokonywać zapłaty. 

Informacja o rachunku cesyjnym jest ważna, dopóki podatnicy nie otrzymają jej odwołania od banku lub odpowiednio – od podmiotów będących wystawcami faktur. Jeśli uzyskają oni taką informację, będą mogli dokonać zapłaty na wskazany rachunek bez negatywnych skutków podatkowych i bez obowiązku składania zawiadomienia.

Jeżeli bank lub podmiot będący wystawcą faktury nie poinformuje podatnika o specyficznym rodzaju rachunku, który może zostać wykorzystany w transakcji, wówczas podatnik będzie zmuszony założyć, że przedstawiony mu rachunek nie jest wymieniony w Wykazie.

Na skutek powyższej sytuacji może się okazać, że będzie on miał do czynienia z konsekwencjami podatkowymi. Ciężar dowiedzenia, że użyty rachunek należy do wspomnianego wyżej rodzaju, spoczywa na banku jako instytucji zarządzającej tego typu rachunkami.

Cesja wierzytelności

Cesję wierzytelności nazywa się także przelewem wierzytelności. To umowa pomiędzy wierzycielem (cedentem) a osobą trzecią (cesjonariuszem), na mocy której osoba trzecia nabywa wierzytelność od dotychczasowego wierzyciela.

Wraz z zawarciem umowy faktoringu dochodzi do przejęcia uprawnień związanych z wierzytelnością, w tym prawa do żądania od dłużnika zapłaty faktury i należnych odsetek. Przedsiębiorca sprzedający wierzytelność może otrzymać od 80 do nawet 100% jej wartości, nie tracąc czasu na windykację.

Agnieszka Kawałko i Hanna Witczak w książce „Zobowiązania” napisały, że „cesja wierzytelności nie wymaga zgody i udziału dłużnika, chyba że przepisy prawne stanowią inaczej”.

Z kolei Bronisław Ziemianin i Edmund Kitłowski w pozycji „Prawo zobowiązań – część ogólna” wyjaśniają, że „przelew wierzytelności stanowi przydatną formę w czasie realizacji różnorodnych celów gospodarczych”.

Najważniejsze informacje o cesji wierzytelności

Cesja wierzytelności jest niezbędnym elementem usług faktoringowych. Polega ona na przekazaniu przez przedsiębiorcę firmie faktoringowej prawa do nieprzeterminowanych należności, czyli płatności wystawionych kontrahentom faktur. W zamian za to przedsiębiorca otrzymuje niezwłocznie środki, które może wykorzystać do dowolnego celu. 

Umowa cesji wierzytelności jest zazwyczaj zawierana w formie pisemnej i na czas nieokreślony. Nie wymaga ona zgody dłużnika, o ile w umowie nie zastrzeżono inaczej. Firmy mogą jednak uzależniać współpracę z kontrahentami i stanowczo zakazywać cesji wierzytelności.

Rachunek cesyjny jest rachunkiem gospodarki własnej banku, wykorzystywanym do rozliczeń z tytułu nabywanych wierzytelności pieniężnych. To obowiązkowy element umowy faktoringowej, czyli usługi, która umożliwia firmom poprawę płynności finansowej i zmniejszenie ryzyka zatorów płatniczych. 

Skontaktuj się z naszym konsultantem, aby dowiedzieć się więcej.