Zobowiązanie a należność – czym się różnią?
Podmioty gospodarcze w trakcie prowadzenia działalności zarówno nabywają pewne dobra i usługi potrzebne do wytworzenia własnych produktów i usług, jak i same sprzedają swoje finalne produkty/usługi. W obu przypadkach dokumentem potwierdzającym transakcję jest faktura. W przypadku faktur z odroczonym terminem płatności a także w zależności od tego czy przedsiębiorstwo w danej transakcji jest kupującym czy sprzedającym, powstają należności i zobowiązania. Jaka jest różnica między zobowiązaniem a należnością? Dowiesz się czytając poniższą treść.
Czym jest zobowiązanie?
Pojęcie zobowiązania oznacza rodzaj wierzytelności identyfikowany przez podmiot, który dokonał zakupu (odbiorc). Z definicji wynika, że podmiot ten zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego, czyli zapłaty za dostarczone towary lub udzielenie na jego rzecz usługi. Inaczej mówiąc, jest to stosunek wiążący dłużnika z wierzycielem, na który patrzymy od strony dłużnika.
Zobowiązanie powstaje z umowy zawartej między dwoma stronami lub może być narzucone przez przepisy prawa. Jest to prawnie wiążące zobowiązanie, które powstaje w momencie zawarcia umowy lub z mocy prawa. Zobowiązanie może mieć różne formy i dotyczyć różnych dziedzin życia. Na przykład, umowa pożyczki tworzy zobowiązanie osoby dłużnej do zwrotu pożyczonej kwoty wraz z odsetkami za opóźnienie. Umowa najmu tworzy zobowiązanie najemcy do opłacenia czynszu za korzystanie z wynajmowanego lokalu. Umowa o pracę tworzy zobowiązanie pracownika do wyświadczenia określonej pracy w zamian za wypłatę wynagrodzenia.
Zobowiązanie ma charakter finansowy, ponieważ dotyczy świadczeń lub wartości pieniężnych. Dłużnik jest zobowiązany do dokonania płatności w określonym terminie i w ustalonej wysokości. W przypadku nieterminowego wykonania zobowiązania, wierzyciel ma prawo do żądania odsetek lub podjęcia innych działań, aby wymusić wykonanie świadczenia.
Zobowiązanie jest istotnym elementem funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa. Pozwala ono na sprawną wymianę dóbr i usług oraz umożliwia finansowanie przedsięwzięć i inwestycji. Jednocześnie, zobowiązanie wiąże się z ryzykiem niewykonania świadczenia przez dłużnika, dlatego ważne jest zachowanie ostrożności i dbałości o przestrzeganie umownych warunków.
Czym jest należność?
Należność jest rodzajem wierzytelności z punktu widzenia podmiotu sprzedającego towar bądź usługę (dostawcy). Należność to prawo wierzyciela do żądania od dłużnika (odbiorcy) spełnienia świadczenia pieniężnego, jako spłaty za dostarczone towary lub wyświadczone na rzecz dłużnika usługi.
Z punktu widzenia obrotu gospodarczego bardzo istotny jest fakt, iż zgodnie z Kodeksem Cywilnym, co do zasady, należności to prawa zbywalne i można je przenieść na inny podmiot, który automatycznie w momencie cesji stanie się nowym wierzycielem. Wyjątkiem od tej reguły są wierzytelności, dla których ograniczenie zbywalności (cesji) wynika wprost z innych ustaw lub z zapisów umowy łączącej wierzyciela i dłużnika.
Należność może być krótkoterminowa lub długoterminowa, w zależności od terminu spłaty. Krótkoterminowa należność powstaje, gdy dług jest wymagalny w ciągu jednego roku od daty powstania, natomiast długoterminowa, gdy termin zapłaty przekracza rok. Należność może być również różnicowana ze względu na rodzaj, np. należność handlowa, należność z tytułu umowy o pracę, należność z tytułu umowy najmu, itp.
W praktyce gospodarczej istnieje wiele form zabezpieczenia należności. Można wymienić m.in. zastaw rejestrowy, kaucję, poręczenie, gwarancję bankową.
Należności są podstawowym elementem budżetu przedsiębiorstwa i posiadają duże znaczenie dla jego płynności finansowej. Zarządzanie należnościami polega na skutecznym egzekwowaniu płatności od dłużników, kontrolowaniu terminów zapłaty i podejmowaniu działań windykacyjnych w przypadku opóźnień lub niewypłacalności dłużników.
W przypadku niewywiązania się osoby dłużnej z obowiązku spłaty należności w ustalonym terminie, wierzyciel posiada możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem. Może także zlecić działania windykacyjne profesjonalnej firmie lub skorzystać z mediacji lub arbitrażu.
Należności a faktoring
W kontekście sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jedną z głównych bolączek związanych z powstaniem należności jest odroczony termin płatności. Oznacza to, że firma sprzedająca towar/świadcząca usługę udziela wtedy swojemu kontrahentowi kredytu kupieckiego. Wiąże się to z pogorszeniem płynności gotówkowej dostawcy. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usługi faktoringu, czyli cesja wierzytelności na faktora i uzyskanie środków z wystawionych faktur bez oczekiwania na nadejście ich terminu zapłaty.
Zalety faktoringu
Zaletami faktoringu są między innymi:
– poprawa płynności finansowej, dzięki szybkiemu uzyskaniu środków wynikających z faktury,
– większa dostępność tego produktu finansowego w odróżnieniu od kredytu, zwłaszcza dla firm o gorszej sytuacji finansowej,
– brak obowiązku wykazywania faktoringu pełnego (bez regresu) w bilansie a tym samym poprawa wskaźników finansowych
– ograniczenie ryzyka braku odzyskania wierzytelności, które w przypadku faktoringu pełnego (bez regresu) bierze na siebie faktor.
Razem z faktoringiem bardzo często faktorzy oferują również szeroki wachlarz usług dodatkowych, takich jak:
– monitoring należności,
– windykacja,
– ubezpieczenie należności,
– weryfikacja wiarygodności i wypłacalności Kontrahentów jeszcze przed transakcją pomiędzy Faktorantem i Kontrahentem,
– zarządzenie wierzytelnościami (w tym administrowanie i dokonywanie rozliczeń związanych z wierzytelnościami, raportowanie o stanie wierzytelności przy wykorzystaniu dedykowanego systemu).
I wiele innych…
Jeśli są Państwo zainteresowani usługą faktoringu a także usługami dodatkowymi z tym związanymi to serdecznie zapraszamy do kontaktu z Pekao Faktoring. Otrzymają Państwo konkretne i rzeczowe informacje na temat procesu faktoringu oraz korzyści jakie niesie ze sobą ta forma finansowania.